An: parlamaint e cussagl federal
Fini cun la nardà da desdrüer - uossa fabrichar pel avegnir!
Nus da la società Countdown 2030 e tuot quels chi suottascrivan, pretendan dal parlamaint e dal cussagl federal cha’l desdrüer chasas sainza intercurrir ed il sguozchar resursas ed energia pro’l fabrichar gnia fermà sü!
Nus pretendain:
1. Sbodar ün abitacul existent dess dvantar ün’exepziun: Ün permiss obligatoric per desdrüer pretenda, cha mincha oget chi vain sbodà gnia examinà minuziusamaing dal possessur, dal patrun da fabrica e da las instanzas necessarias. Ingio cha’l desdrüer es necessari, esa da far ledschas ambiziunadas pel fabrichar inavo e pel reciclagi, usche chi vegna prodüt plü pac s-chart sco pussibel e cha blers materials ed elemaints possan gnir dovrats amo üna jada.
2. Fini cun annunzchas falladas: Reducziuns d’impostas e disposiziuns chi promouvan la destrucziun dessan gnir eliminadas. I stuvess dar ün incharimaint per depositar s-chart da fabrica ed al listess mumaint füssa da far gnir plü attractiv il reciclagi, usche cha’ls materials ed il mantegnimaint dad elemaints existents gnia öconomicamaing e finanzialmaing plü attractiv.
3. Fabrichar intuorn ogets existents: I dovra ün müdamaint da paradigma cun focus sül fabrichar intuorn ogets existents. Sanaziuns, müdamaints da fabrica, müdamaints d’ütilisaziun ed amplifichar in tuot ils möds dess gnir plü attractiv e privilegià in tuot ils resguards.
4. Clers böts per mincha oget: Spargnar las resursas, spargnar surfatscha, netto-nolla gas da CO2 cun fabrichar, dovrar, mantgnair e fabrichar inavo dessan dvantar cundiziuns obligatoricas per fabrichar in avegnir. Pro’l rimplazzamaint d’ün oget esa da sclerir, scha l’oget nouv ha gronds avantags ed üna plüvalur invers l’abitacul existent. Implü esa da’s dumandar scha tuot quai saja i’l interess public.
5. Il man public va ouravant: Stadi, chantuns e cumüns han dad ir avant in möd exemplaric pro progets publics (sur- o suotterra) co chi haja da gnir fabrichà a möd presistent. Concret voul quai dir: 1. mantgnair quai chi’d es pussibel ed evitar la destrucziun; 2. sanaziun e müdamaint d’ütilisaziun; 3. fabrichar inavant ed amplifichar 4. construcziun e gestiun in möd abel e sainza emissiuns (netto-nolla CO2).
Warum ist das wichtig?
84% da las immundizchas in svizra sun s-chart da fabricas: Nossa cultura da desdrüer prodüa 500 kg s-chart da fabrica illa secunda. Las deponias existentas s’implischan plü svelt co quai chi’s chatta lö per nouvas. Lapro vain cha var ün terz dal gas da CO2 in svizra deriva directamaing da nossas fabricas.
Id es urgiaint cha nus müdain nos möd da pensar invers nossas resursas natüralas e lavurain cun structuras stablas! Las structuras chi sun avant man sun preziusas ed han grond potenzial. Ellas spordschan cultura, spazi liber, qualitads socialas ed impustüt ils materials da fabrica svess chi cuntegnan bleras emissiuns.
Id es la lavur da l’architectura da crear bunas soluziuns. La lavur da l’industria invezza, es da sviluppar prodots dürabels e la politica ha la lezcha da s-chaffir ün ram per fabrichar in möd presistent. Il stadi sto eir reagir e motivar ils chantuns e cumüns da s’ingaschar activmaing da fabrichar in ün möd nouv ed adatà al temp dad hoz.